Рэзалюцыя Прыярытэты ў паляпшэнні асяроддзя для дзейнасці грамадзянскай супольнасці ў Беларусі

26 студзеня 2019 г.

 

Рэзалюцыя канферэнцыі Беларускай нацыянальнай платформы

Форуму грамадзянскай супольнасці Ўсходняга партнёрства

Прыярытэты ў паляпшэнні асяроддзя для дзейнасці грамадзянскай супольнасці ў Беларусі

 

На працягу шэрагу гадоў шматлікія міжнародныя і нацыянальныя даследаванні стану грамадзянскай супольнасці ў Беларусі ў адзін голас ацэньваюць асяроддзе для дзейнасці грамадзянскай супольнасці ў Беларусі як неспрыяльнае. Пытанне стварэння спрыяльных умоў для дзейнасці грамадзянскай супольнасці з’яўляецца адным з галоўных прыярытэтаў \ задач, пазначаных у Дакуменце «20 канкрэтных задач на перыяд да 2020 года» ухваленых Самітам Усходняга партнёрства ў 2017 годзе. Пры гэтым акалічнасці і кантэкст дзейнасці грамадзянскай супольнасці ў кожнай з краін Усходняга партнёрства істотна адрозніваюцца. На жаль, нягледзячы на ​​прысутнасць у асноўным парадку Усходняга партнёрства, на сённяшні дзень пытанне паляпшэння асяроддзя для дзейнасці грамадзянскай супольнасці ў нашай краіне не разглядаецца як прыярытэтнае ў беларуска-еўрапейскім дыялогу. Таксама на афіцыйным узроўні адсутнічаюць якія-небудзь аб’ектыўныя апісанні і ацэнка бягучага стану асяроддзя для дзейнасці грамадзянскай супольнасці, а таксама жаданых кірункаў і крытэрыяў яе паляпшэння.

Разглядаючы аморфнасць і нявызначанасць у дадзеным пытанні як негатыўны фактар ​​у развіцці беларускага грамадства і беларуска-еўрапейскіх адносін і уносячы свой уклад у рэалізацыю гэтай задачы, Беларуская нацыянальная платформа ФГС УП ініцыявала у 2018 годзе даследаванне «Грамадзянская супольнасць Беларусі: актуальны стан і ўмовы развіцця (2015 -2017)»[1]. Даследаванне імкнецца, наколькі гэта магчыма, запоўніць існуючы прабел комплекснага апісання грамадзянскай супольнасці Беларусі, ахопліваючы стан і дынаміку яго развіцця ў апошнія тры гады як мінімум у 15 тэматычных сектарах дзейнасці.

На падставе метадалогіі і структуры дадзенага даследаванні ў рамках БНП ФГС УП было праведзена апытанне арганізацый грамадзянскай супольнасці па пытанні: «Што павінна стаць галоўнымі прыярытэтамі для развіцця спрыяльнага асяроддзя для дзейнасці грамадзянскай супольнасці ў Беларусі да 2020 гг.?». У апытанні прыняло ўдзел 55 прадстаўнікоў грамадскага сектара, лідэраў і менеджэраў няўрадавых арганізацый нашай краіны.

Мы лічым, што крытэрыяльна рамкай ацэнкі прагрэсу ў Беларусі ў пытанні паляпшэння асяроддзя для дзейнасці грамадзянскай супольнасці, і рэкамендацыямі БНП па выкананні адной з 20 канкрэтных задач УП да 2020 года павінны з’яўляцца наступныя індыкатары:

у дачыненні да палітычных умоў дзейнасці грамадзянскай супольнасці:

  • Арганізацыі грамадзянскай супольнасці (АГС) Беларусі засноўваюцца і дзейнічаюць у любой з тэматычных абласцей і сфер без неабходнасці атрымання дазволу, а таксама без ўмяшання і \ або кантролю з боку дзяржавы.
  • Праекты заканадаўчых актаўб якія распрацоўваюцца ў краіне, праходзяць абавязковую працэдуру грамадскіх абмеркаванняў, у якіх можа прыняць удзел любая ОГО.

у дачыненні да эканамічных і фінансавых умоў дзейнасці грамадзянскай супольнасці:

  • АГС могуць атрымліваць і выкарыстоўваць матэрыяльныя і фінансавыя рэсурсы ад любых прыватных асоб і арганізацый Беларусі без дадатковых абмежаванняў і працэдур.
  • АГС паведамляюць у дзяржаўныя органы аб атрыманні фінансавання і рэсурсаў з замежных і міжнародных крыніц, працэдура рэгістрацыі і атрымання дазволаў (МТП, Дэпартамент гуманітарнай дзейнасці) да іх не ўжываецца.
  • Суб’екты гаспадарання і прыватныя асобы Рэспублікі Беларусь атрымліваюць падатковыя льготы, калі ажыццяўляюць фінансавую падтрымку дзейнасці АГС ў выглядзе ахвяраванняў.


у дачыненні да прававых умоў дзейнасці:

  • У Беларусі на законных падставах дзейнічаюць як зарэгістраваныя АГС, так і нефармальныя ініцыятывы грамадзян.
  • Рэгістрацыя ўсіх формаў АГС (грамадскія аб’яднанні, установы, фонды і інш.) як юрыдычнай асобы ажыццяўляецца па паведамляльным прынцыпе з мінімальным наборам патрабаванняў.

у дачыненні да інстытуцыйных умоў:

  • У сваіх дзеяннях і стратэгіях ўсе суб’екты дзейнасці і сектары (дзяржава, бізнес, грамадзянская супольнасць) зыходзяць з каштоўнасцяў і прынцыпаў незалежнасці і суверэнітэту Рэспублікі Беларусь.
  • Плюралізм меркаванняў і змястоўная крытыка ўспрымаюцца і практыкуюцца ўсімі бакамі як нармальны і абавязковы працэс грамадска-дзяржаўнага дыялогу.

у дачыненні да інфармацыйнага і медыйнага асяроддзя:

  • Дзейнасць і прадстаўнікі АГС без абмежаванняў і цэнзуры асвятляюцца як у дзяржаўных, так і недзяржаўных медыя.
  • У сродках масавай інфармацыі не выкарыстоўваецца мова варожасці і негатыўныя стэрэатыпы адносна АГС. Пры з’яўленні падобных прэцэдэнтаў адказныя за іх караюцца ў рамках закона.

 

у дачыненні да ўдзелу грамадзянскай супольнасці ў канкрэтных этапах прыняцця палітычных рашэнняў:

  • Для ўдзелу АГС ў працэсе прыняцця палітычных рашэнняў распрацаваны і дзейнічаюць простыя і празрыстыя механізмы і працэдуры, роўныя для ўсіх.


у дачыненні якасці ўключэння грамадзянскай супольнасці ва ўзаемадзеянне з дзяржаўнымі органамі:

  • АГС маюць свабодны доступ да інфармацыі па ўсім спектры пытанняў належнага кіравання, неабходныя для іх эфектыўнага ўдзелу і ўключэння.

 

Дадзеныя крытэрыі, безумоўна, не пакрываюць усяго спектру магчымых пытанняў у рамках паляпшэння асяроддзя для дзейнасці грамадзянскай супольнасці ў Беларусі. Аднак, гэтыя крытэры вызначаны самімі прадстаўнікамі грамадзянскай супольнасці як галоўныя прыярытэты, дазваляюць канкрэтызаваць патрабаванні да ўмоў дзейнасці і могуць разглядацца як аснова для адпаведнай Дарожнай мапы ці Нацыянальнага плану дзеянняў. Прапаноўваючы іх як крытэрыяльную рамку, Беларуская нацыянальная платформа бярэ на сябе адказнасць па арганізацыі маніторынгу іх выканання і ацэнкі вынікаў ў 2020 годзе. Калі па выніках рэалізацыі ініцыятывы Усходняга партнёрства да 2020 года адзначаныя вышэй індыкатары не будуць выконвацца, гэта будзе сведчыць аб адсутнасці якога-небудзь прагрэсу ў Беларусі ў пытаннях паляпшэння асяроддзя для дзейнасці грамадзянскай супольнасці.

Мы, удзельнікі Беларускай нацыянальнай платформы, заклікаем ўрад Рэспублікі Беларусь:

— З усёй адказнасцю паставіцца да дадзенай задачы ў рамках ініцыятывы Усходняга партнёрства і ўступіць у непасрэдную камунікацыю з прадстаўнікамі БНП і іншымі субьектами незалежнай грамадзянскай супольнасці па гэтай праблеме.

— Разгледзець магчымасць стварэння і рэалізацыі на базе прапаноў БНП і з удзелам шырокага спектру грамадзянскай супольнасці адпаведнай Дарожнай мапы ці Нацыянальнага плана дзеянняў, якія павінны вырашыць асноўныя праблемы асяроддзя для дзейнасці грамадзянскай супольнасці ў Беларусі.

 

_______________________________________________

Беларуская нацыянальная платформа Форуму грамадзянскай супольнасці Ўсходняга партнёрства заснавана ў ліпені 2010 года, аб’ядноўвае на аснове пра-еўрапейскіх каштоўнасцяў больш за 80 арганізацый і ініцыятыў розных сфер дзейнасці.

[1] https://npbelarus.info/tekst-issledovaniya-grazhdanskoe-obshhestvo-belarusi-aktualnoe-sostoyanie-i-usloviya-razvitiya/

 

Нацыянальная платформа Форума грамадзянскай супольнасці Ўсходняга Партнёрства